امروزه تب شایعی بین مردم ایران و به ویژه عروس و دامادها و در کل زوجهای جوان به نام عقد آریایی و برگزاری مراسمی به این اسم در عروسی ها و همچنین جشنهای عقد در سراسر کشور به خصوص شهر تهران به راه افتاده که توجههای بسیاری را نیز به خود جلب کرده است.
این که دقیقا این مراسم و جشن عقد آریایی از چه زمانی در بین مردم رواج پیدا کرده خیلی واضح و روشن نیست اما میتوان با اندکی تحقیق راجع به برگزاری مراسم عروسی و جشن عقد های امروزه در بین تازه عروس و داماد ها از اقشار مختلف و گوناگون جامعه، ریشهها و همچنین علتهای پس زمینهای و عمیق آن را دریافت و فهمید.
در ابتدا باید بگویم برگزاری مراسم عقد آریایی که امروزه در بین عروس و دامادها و زوجهای جوان بسیار شایع شده و علاقههای زیادی به برگزاری آن در مراسم عقد و جشن عروسی ها به آن پیدا شده است، هیچ ارتباطی به چگونگی برگزاری صحیح این مراسم در گذشته و در تاریخ ایران باستان ندارد.
مجموعه تالارهای مجلل کیان و قصر کیان و همچنین سالن عقدهای مجلل هورام و قصر هورام را میتوان یکی از بهترین و حرفهایترین مجموعههای حال حاضر در تهران دانست که در موضوعات برگزاری انواع مراسمها و جشنها از قبیل عروسی، عقد، همایش و… ارائه خدمات میکنند.
با در نظر گرفتن تمامی تالارها و سالن عقد تهران میتوان به جرئت گفت سالن عقد های هورام و همچنین تالارهای قصر کیان و مجلل کیان جزو بهترینها و کارآمدترینها در بین آن ها هستند و با مدیرتی باتجربه و باسابقه در موضوع ارائه خدمات تشریفاتی و با کیفیت به جشن های عروسی و مراسمهای عروسی، فعالیت میکنند.
خلاصهای از مطالبی که در ادامه مقاله میخوانید:
عقد آریایی چیست؟
عقد آریایی را میتوان شیوهای از عقد و وصلت بین زوجهای امروزی دانست که به این روش در تلاشاند تا همانگونه که در هزاران سال پیش آریاییها جوانان خود را به یکدیگر محرم میکردند عقدی را در بین خود جاری سازند که در نوع خود میتوان گفت بدون در نظر گرفتن هیچ یک از مطالبی که در ادامه مقاله ذکر میشوند زیبا و بسیار خاطرهانگیز خواهد بود. که به خصوص در سالهای اخیر تعداد بسیار زیادی از عروس و دامادها و زوجهای جوان به این نوع عقد علاقه زیادی پیدا کردهاند.
تاریخچه عقد آریایی در ایران باستان
ابتدا باید نگاهی به ریشهها و تاریخ عقد آریایی در ایران باستان بیندازیم و سپس بتوانیم با استناد به آن پی ببریم که مراسمی که با نام عقد آریایی در امروز و سال 1400 بین عروس و دامادها و در کل زوجهای جوان اهمیت بالایی پیدا کرده و به عناوین مختلف باعث متمایز شدن و ایجاد حس تفخر شده است از بن و ریشه اختلافهای اساسی با نسخه صحیح و تاریخی خود دارد.
در واقه با توجه به ازدواج نامههایی که از دوران زرتشت به جا مانده است، میتوان با قطعیت گفت که ظاهر این مراسم به کلی در نسخههای امروزی و تاریخی خود متفاوت است. متنی که در ازدواج نامههای زمان زرتشت دیده و خوانده میشود از ابتدا تا انتها کاملا در تضادهای معنایی و لغوی با عقد آریایی که امروزه متاسفانه مد شده قرار دارد و به کلی فرق میکند.
حال اینکه متن مراسم عقد آریایی که این روزها بین مردم رواج پیدا کرده و همچنین توجه بسیاری از عروس و دامادها و زوجهای جوانی را که از تاریخ اطلاعات کمی دارند را جلب کرده است، کاملا ساختار و همچنین لغتها و واژههای به کار رفته در آن امروزی است و هیچ ریشهی تاریخی و وجه تشابهی با لغات و واژههای رایج در ایران باستان ندارد.
همچنین آداب و نحوه برگزاری این مراسم که به عقد آریایی در بین مردم شایع شده است، با نحوه برگزاری نسخه اصلی آن در زمان زرتشت در ایران باستان تفاوتهایی اساسی دارد. در واقع در این مراسم هیچ اتفاق خاصی صورت نمیگیرد و هیچ یک از مراسمها و رسوماتی که در دوره زرتشت و ایرانیان باستان بود در حین برگزاری آن انجام نمیشود.
حتی سفره عقدی که در برگزاری این مراسم به اصطلاح عقد آریایی چیدمان شده و برای جشن عروسی و عقد در نظر گرفته میشود، هیچ شباهتی از هیچ منظری با سفره گواه گیری ازدواجهای ایرانیان باستان نداشته و حتی میتوان گفت با توجه به چیدمانهای مدرنی که امروزه در آن صورت میگیرد ماهیتش کاملا در تضاد با برگزاری نسخه اصلی از عقد آریایی است.
حال که تفاوتهای دو نسخه از برگزاری جشن عروسی و عقد آریایی تا حدودی مشخص و روشن شد باید توجه داشت که چه علل و سلسله عواملی باعث رواج این مراسم در بین تودههای مختلف مردم و عروس و دامادها و در کل زوجهای جوان شده است.
در واقع باید بررسی کرد که چگونه این مراسم که هیچ شباهتی به برگزاری مراسم عقد آریایی در ایران باستان و دوره زرتشت ندارد و صرفا میتوان گفت فقط ساختگی است و پوستهای کاذب و اشتباه از نسخه حقیقی و اصلی خود است، بین ازدواجهای امروزی و حین برگزاری آن ها شایع شده و عروس و دامادها و زوجهای جوان چرا به آن تا این حد علاقه پیدا کردهاند.
علت رواج مراسم عقد آریایی در ازدواج ها و عروسی های امروزی
حال آن که پرسشها را به خوبی از نظر گذراندیم باید ببینیم این رواج و شیوع تقریبا از چه زمانی حادث شد و در بین عروس و دامادها و زوجهای جوان علاقه زیادی به برگزاری جشن عروسی و عقد آریایی پیدا شد.
مردم امروز ایران در سال 1400 را میتوان مردمی خواند که بدون هیچ تناسب در اشتراکات خونی و جسمی، فکری و روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، و همچنین نسبی و نژادی متاسفانه به طور غمانگیز و بیهودهای در پی معرفی کردن خود به عنوان یک آریایی اصیل هستند.
در حدود 2000 هزار سال از زمان آریاییهایی اصیل میگذرد و این مردمی که میتوان دیگر با توجه به تاریخ ایران و همچنین هجومهای بیسابقه ملیتهای مختلف و گوناگونی که به آن کردهاند، کاملا از نژادها و نسبهای دیگری خواند، سعی بر این دارند تا خود را آریایی بدانند و همچون آن قوم باستانی و بسیار دور از لحاظ زمانی رسم و رسومات خود را برگزار کنند.
میتوان گفت که این علاقه کاذب و اشتباه به این امر که در بین مردم حال حاضر ایران بسیار در حال گسترش و وسیع شدن است، از عوامل گوناگون و زیادی تاثیر میگیرد و علتهای اصلی آن را باید از بین آن عوامل جست و جو کرد.
مردم امروز ایران به دلیل اطلاعات کم و محدود و همچنین نبود آگاهی و مطالعهای هر چند اندک در بین ایشان، هیچ بینشی نسبت به تاریخ کشور خود ندارند و متاسفانه میتوان گفت حتی بسیاری از آن ها چگونگی برگزاری یک جشن عروسی و عقد ساده را که در زمانهای ایران باستان و زرتشت مرسوم بوده است نمیدانند و فقط بر طبلی بانگ میزنند که کاملا تهی و توخالی است.
عروس و دامادها و زوجهای امروزی که میتوان تعداد زیادی از آن ها را در دستهبندیهای اجتماعی در دسته جوانان قرار داد، متاسفانه به دلیل محدودیت فکری در موضوعاتی که گفته شد، نمیتوانند در بسیاری از مسائل تصمیمگیریهای درست و صحیحی هرچند نسبی داشته باشند و به خاطر نبود کوچکترین اطلاعاتی در بین ایشان احساسات حرف اول را میزنند و همانطور که مشاهده میشود برگزاری یک جشن عقد آریایی کذب و توخالی از هر بار تاریخی میتواند آن ها را جذب خود کرده به طوری که اولین و بهترین روز زندگی مشترک خود را بر روی آن بنا میکنند.
البته این علاقه به معرفی کردن خود به عنوان یک آریایی اصیل که در بین مردم ایران در سالهای اخیر رواج پیدا کرده، را میتوان ناشی از علتهای مهم و عمیق دیگری دانست که خود را به عنوان یک برگزاری جشن عقد آریایی در ظاهر زندگی مشترک عروس و دامادها و زوجهای جوان در اقشار مختلف و گوناگون جامعه متجلی میکند.
پرداختن به عوامل گوناگون و مهم دیگری که باعث بوجود آمدن چنین پدیده شایعی در بین مردم ایران شدهاند رو به تفصیل میگذارد و از حوصله این مقاله خارج است؛ اما در ادامه به متن عقد آریایی که امروزه بین عروس و دامادها و در مراسم عقد و جشن عروسی ها خوانده میشود میپردازیم.
حکم شرعی عقد آریایی
همانطور که قابل حدس است تمامی مراجع تقید و مراجع قضایی و قانونی این نوع از عقد و وصلت را به هیچ عنوان به رسمیت نشناخته و همچنین بر این به رسمیت نشناختن دلایل محکم و کاملا قابل قبولی نیز ارائه کردهاند. البته باید در نظر داشت که بسیاری از سالن عقدها و باغ تالارها و مجموعههایی که این نوع از مراسم عقد را بین زوجهای جوان برگزار کردهاند توسط این مراجع قانونی پلمپ شدهاند.
متن عقد آریایی
سوگند پیمان داماد:
در نزد انجمن (نام داماد برده میشود) آیا به طراوت بهاران سوگند یاد میکنی تا هماره آنچه بر خود روا می داری بر همسر خویش روا داری و آنچه بر خود نمی پسندی بر او نیز نپسندی ؟! برای او شوئی وفادار و برای فرزندانت پدری خردمند و راهگشا باشی.
داماد میگوید: سوگند یاد میکنم
سوگند پیمان عروس:
در نزد انجمن (نام عروس برده میشود) آیا به سرسبزی و باروری تابستان سوگند یاد میکنی تا با همسر خویش مهربان و همدل باشی و غرور و احترام او را همواره به جای آوری ؟! نیاز او را نیاز خود و در بی نیازی و بی آزی همسازو همگام وی باشی.
عروس میگوید: سوگند یاد میکنم
سوگند دوباره داماد:
در نزد انجمن (نام داماد برده میشود) آیا به رنگارنگی پائیز سوگند یاد میکنی تا هماره پشتیبان و یاور وی باشی در شادیها، غمها، دارا و ناداریها، تندرستی و بیماری، منزلت بانوی خویش را در تنهائی و در میان انجمن چون گوهری یگانه پاس داری.
داماد می گوید: سوگند یاد میکنم
سوگند دوباره عروس:
در نزد انجمن (نام عروس برده میشود) آیا به سپیدی وپاکی زمستان سوگند یاد میکنی که همواره اجاق گرمی بخش، بختتان را روشن و پر فروغ نگه داری و برای او همسری وفادار و برای فرزندانت مادری دلسوز و مهربان باشی؟! به خانه ات شادی و گرمی بخشیده و هر آنچه در توان داری را در آذین بندی و پاکی آن به کار گیری.
عروس میگوید: سوگند یاد میکنم.
سپس پیمان بان متن پیمان را که به صورت شعری زیبا است خوانده و داماد پس از او تکرار میکند.
به نام نامی یزدان
تو را من برگزیدم از میان این همه خوبان
برای زیستن با تو، میان این همه گواهان
بر لب آرم این سخن با تو، وفادار خواهم ماند
در هر لحظه، در هر جا، پذیرا میشوی آیا ؟
تو با من این چنین هستی که من با تو؟
پس از آن عروس متن پیمان را به صورت زیر پس از پیمان بان تکرار می کند.
به نام نامی یزدان
پذیرا میشوم، مهر تو را از جان، هم اکنون
باز می گویم میان انجمن با تو، وفادار تو خواهم ماند
در هر لحظه، در هر جا برای زیستن با تو
تو هم با من چنان با مهر پیمان کن، که من با تو
عروس و داماد جملات زیر را پس از پیمان بان همزمان با هم تکرار می کنند:
تو چون هم آشیان خواهی شد با من
تمام عمر خواهم بود یک جان در دو بدن با تو
بهشت عشق سازم خانه را
سرشار از مهرو نور و عطر و یاسمن با تو
گواهان این پیوند: همایون باد این پیمان
همایون باد این پیوند
گرامی باد این سوگند
همایون باد، همایون باد، همایون باد
پس از آن پیمان بان جمله زیر را بیان می کند:
شادباش ما و انجمن را پذیرا باشید
پس از بسته شدن پیمان، پیمان بان نیایش زیر را می خواند:
به نام دادار نیک اندیش
پروردگار دانا و توانا، ای یزدان پاک، ای دگرگون ساز دلها و روشنی بخش چشمها، ای به آئین گردانندهی شبان و روزان، ای سامان بخش نابسامانیها و ای زدایندهی پریشانیها، ای هستی ده و هستی بخش تو را سپاس میگوئیم که به این دو یار مهربان، مهر خویش ارزانی داشتی تا زندگیشان را با پیوند دستها و دلهایشان آغاز نمایند.
ای آگاهترین آگاهان
سختیها، ناپاکیها، ستیزها، رنجها و شکنجهای زمانه را از ایشان دور ساز و دروازههای نیکی، خوشبختی و به زیستی را به رویشان بگشای.
هر روزشان را چون امروز گرم و درخشان و شادمان ساز.
سفرهی زندگیشان را همواره گسترده و پر برکت بدار.
به آنان فرزندانی ببخش تا با نیکی در پندار، کردار و گفتار در بهبود خانواده و جهان خویش کوشا باشند. عشق و مهر این خانواده را به استواری دماوند، به لطافت گلها و روشنائی خورشید، به زلالی دریاها، به طراوت باران، به نسیم بهاری، به سرسبزی جهان همواره استوار و پایدار بدار.
پروردگارا
جام عشق، احترام، دوستی، گذشت، پیروی، همدردی، همراهی، همسازی و مهرورزی را میان این دو یار نشکن و آن را همواره لبریز و جاوید نگه دار.
پروردگارا
هر روزشان را روزی نو و شبهایشان را پر ستاره و چون مهتاب پائیزی درخشان ساز. طلوع هر بامداد زرینت را به نگاه پر مهرشان ببخش تا با عشق خویش، گرمابخش وجود یکدیگر باشند. سالهای زیستنشان را پایدار و وفاداری به همسر را در نهادشان جاوید و ابدی بدار.
پروردگارا
بختشان را بلندای آبی رنگ آسمان، غرورشان را شکوه ستیغهای بیراه البرز، آرامششان را به نرمی گندمزارهای دشت مغان و مهرشان به یکدیگر را به ژرفای دریای پارس همانند گردان تا در پرواز زندگی همبال یکدیگر چون عقابان تیز پرواز زاگرس، پشتیبان و یکدل باشند و آشیان خویش را از دسترس بدخواهان دور نگه دارند.
پروردگارا
چونان فرمای تا شقایقهای خود رویِ دشتهای دور در هنگامهی رقص با نسیم بهاران قصهگوی مهرشان باشند و گلهای کوهی روئیده در کنار سنگهای تفته از آفتاب در چشمانداز جویبارهای زلال و لغزنده یاد آور پیمان و وفاداریشان به یکدیگر گردند.
پروردگارا
کین، ناسازگاری، دروغ و کج اندیشی و اهریمنی را از نهادشان دور ساز و مشعل مهر و راستی، همدلی و خرمی اهورائی را در دلهایشان بیفروز. باشد که چون نیاکام مهر آئین خویش ستایشگر تو باشند و نیکیها، سپیدیها، پاکیهاو زیبائیهایت را هماره به خاطر سپارند.
بهتر است سه بانوی حاضر در مراسم به عنوان نمادی از سپندارمذ (الهه مادر زمین)، آناهیتا (الهه آب و نعمت) و میترا (الهه پیمان دوستی و مهر) برای سابیدن قند و بر زبان راندن پیمان، در حالی که یکی کاسه عسل در دست، یکی حلقهی داماد در دست و سومی حلقه عروس در دست دارد، در کنار عروس و داماد حضور داشته باشند و با پیمانبان (عاقد) همراهی کنند. پس از سوگند یاد کردن عروس و داماد جمله زیر را تک تک بر زبان می آورند.
گواهی میدهم پیمان بستن شما را.